به گزارش آی فیلم 2، نشست مجازی - بینالمللی «عطار در افق شعر و ادب اکو» به میزبانی و همت مؤسسه فرهنگی اکو، در تاریخ دوشنبه 30 حمل (فروردین) 1400، با حضور پژوهشگران و اساتید دانشگاهی برگزار شد.
«سرور بختی»، رئیس این نهاد بینالمللی، طی سخنانی در آغاز این نشست بیان داشت: «عطار» در فضای عالمی معنوی شعر سروده است که این فضا متعلق به سنت عرفان است و این سنت، حکمت و عالم خاص خود را دارد. ورود به عالم معنوی عارفی چون عطار، بدون درک این حکمت و دانایی دشوار است. از آنجاکه جهان اندیشه و عرفان عطار، جهانی معنوی و دارای روح است، باید بوی معنویت عطار به مشام جانمان خورده باشد تا آن را بشناسیم و محرم سخنان نغز او شویم.
آقای بختی در ادامه تأکید کرد: امروزه ضرورت توجه به آموزه‌‌های عطار و دیگر بزرگان فرهنگ و ادب، بیش از گذشته احساس میشود و لازم است آموزه‌‌های عرفانی فرهنگ و ادبیات، تبیین و مورد استفاده قرار گیرد.
داکتر «اصغر دادبه» استاد دانشگاه و چهره ماندگار ادبیات عرفانی، در ادامه این نشست به تبیین نظریه «وحدت وجود در نگاه عطار» پرداخت. ایشان بابیان اینکه چنین پنداشته‌اند که پدر وحدت وجود ابن عربی است، تصریح کرد: «وحدت وجود» یک بحث هستی‌شناسانه و جهان‌شناسانه است و منابع اولیه آن در خراسان وجود داشته و عطار با زبان شاعرانه، دقیق و به‌سادگی، پیش از «ابن عربی» به این موضوع پرداخته است.
وی افزود: «منطق‌الطیر» یک دوره کامل فلسفه است که گذشته از ارزش‌های ویژه ادبی، موضوعات روششناسی، جهانشناسی، هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی از منظر عرفانی در آن مطرح است.
داکتر «شریف‌‌مراد اسرافیل‌‌نیا»، استاد دانشگاه ملی تاجیکستان، به بیان تأثیرپذیری «درویش ناصر بخارایی» شاعر نامور سده هشتم هجری از عطار نیشابوری پرداخت.
وی بابیان اینکه عطار از بزرگ‌ترین شاعران عارفی است که بر شاعران پس از خود تأثیر گذاشته، اذعان نمود: عطار نیشابوری و ناصر بخارایی نمایندگان مکتب عرفان عاشقانه خراسان هستند و ناصر نیز مانند عطار، از هر دو جنبه عرفان نظری و عملی بهره برده است.
داکتر «اسرافیل‌‌نیا» در ادامه افزود: عرفان ناصر همان عرفان عاشقانه خراسان است. ناصر در مسائل طریقت کاملاً پیرو عطار است و پیام اساسی عرفان او «عشق» می‌باشد. تأثیرپذیری ناصر بخارایی از شعر عطار، هم از نظر ساختاری و هم محتوایی مشاهده میشود. البته این تأثیر پذیری از لحاظ ساختاری کمتر و محتوایی بیشتر است.
داکتر «سیده شکوفه اکبرزاده» نویسنده و پژوهشگر ادبی، طی سخنانی با اشاره به اینکه همه فارسی‌زبانان دنیا میراثدار آثار عطار هستند، بیان داشت: مردم افغانستان علاقه‌مند عرفان و تصوف هستند و آثار عطار نیشابوری، به‌صورت چاپی و خطی در جایجای این سرزمین قابل‌دسترسی است.
داکتر اکبرزاده در ادامه به تبیین انواع نسخ خطی موجود از آثار عطار در افغانستان پرداخت و اذعان داشت که در آرشیف ملی افغانستان بیش از چهل نسخه از آثار او موجود است. ایشان ضمن معرفی کتاب «تصوف در افغانستان معاصر»، به پیشینه عرفان‌پژوهی و کارنامه عرفان‌پژوهان و سوابق طریقت‌های عرفانی در افغانستان پرداخت و ابراز امیدواری کرد که نسخ خطی در افغانستان به‌صورت علمی فهرست‌نویسی شود تا در دسترس پژوهشگران قرار گیرد و همچنین با گسترش همایش‌های فرهنگی و ادبی مشترک از این‌دست، هرچه بیشتر گنجینه‌های علمی منطقه معرفی شود و بر دوستی ملتها بیفزاید.
داکتر «فاطمه فیاض» استاد دانشگاه لاهور پاکستان سخنران دیگر این وبینار نیز بابیان اینکه آثار گهربار عطار از یک سو صوفیان و دانشمندان شبه قاره را دلباخته خود ساخته و ازسوی دیگر، سروده‌هایش تا قرن‌ها مورد توجه مکاتب دینی این منطقه قرار گرفته و الهام‌بخش مردم عامه در این منطقه بوده است.
بانو «فیاض» افزود: نگاه اجمالی به فهرست نسخه‌های خطی موجود در شبه‌قاره نشان می‌دهد که پندنامه، تذکرةالاولیا و منطق‌الطیر نسبت به سایر آثار وی از مقبولیت بیشتری برخوردار بوده و قدمت بعضی دست‌نوشته‌های آثار مزبور در این منطقه حتی به قرن هشتم می‌رسد که فقط یک قرن بعد از روزگار سراینده بوده است.
«فریدالدین ابوحامد محمد عطار نیشابوری» مشهور به «شیخ عطّار نیشابوری» یکی از عارفان، صوفیان و شاعران بلندنام ادبیات فارسی در پایان سدهٔ ششم و آغاز سدهٔ هفتم است. او در سال ۵۴۰ هجری برابر با ۱۱۴۶ میلادی در نیشابور زاده شد و در ۶۱۸ هجری به هنگام حمله مغول به قتل رسید.
بیشتر بخوانید:
بلخ و نیشابور ؛ مظاهر پیوند ناگسستنی ایران و افغانستان
آیین بزرگداشت «عطار نیشابوری» در کویته پاکستان
م ا
