کتاب «مرمت سر در ورودی غوری مسجد جمعه هرات افغانستان» رونمایی شد

نشست تخصصی میراث مشترک ایران و افغانستان با حضور سفیر افغانستان در ایران و مسئولان و پژوهشگران میراث فرهنگی و گردشگری دو کشور برگزار شد.

به گزارش آی فیلم 2، در نشست تخصصی میراث مشترک ایران و افغانستان کتاب «مرمت سر در ورودی غوری مسجد جمعه هرات افغانستان» رونمایی شد.

«علیرضا انیسی» رییس پژوهشکده ابنیه و بافت های فرهنگی ایران و مترجم کتاب مذکور در نشست مشترک میراث ایران و افغانستان، با اشاره به تاریخ، فرهنگ، زبان و دین مشترک دو کشور اظهار داشت: ایران و افغانستان تاثیرات فرهنگی بسیاری از هم گرفته اند که باعث می شود میراثی پدید آید که بخشی از میراث مشترک حوزه ایران فرهنگی است.

انیسی با بیان اینکه چهره میراث افغانستان به خاطر جنگ پنهان شده است، افزود: متاسفانه از افغانستان تنها اخبار جنگ به دنیا مخابره می شود و این در حالی است که ما نمی‌توانیم از آثار بلخ، غزنه و هرات بگذریم. بنابر این وظیفه داریم در حفظ، حراست و معرفی این میراث مشترک کمک کنیم.

وی افزود: میراث مشترک با اینکه در دنیا هنوز تفسیر مناسب و دقیقی ندارد اما می توان این میراث را به عنوان میراثی دانست که در اختیار و مالکیت گروه خاصی قرار ندارد و ردپای میراث و فرهنگ چند کشور در آن یافت می شود.

انیسی با یادآوری اینکه هنوز آثار فرهنگی افغانستان به طور کامل شناخته و معرفی نشده‌اند، تصریح کرد: در کتابی که امروز از آن رونمایی شد یک اصل خوب را می توان مشاهده کرد و آن هم احترام گذاشتن به دستاوردهای دوره های گذشته در میراث فرهنگی افغانستان بوده که باید امروزه نیز تکرار شود . در همین راستا پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ایران تلاش می کند تا از طریق پژوهش در حوزه میراث فرهنگی افغانستان، به مستند سازی و معرفی آثار جهت مرمت بپردازد.

گفتنی است، موضوع اصلی کتاب «مرمت سر در ورودی غوری مسجد جمعه هرات افغانستان» به قلم اریک هنسن، عبدالواسع نجیمی و کلاس کریستینسن و با ترجمه علیرضا انیسی در مورد یکی از آثار معماری افغانستان یعنی سر در ورودی مسجد جمعه هرات است که در قرن ۶ ه ق / ۱۲ میلادی احداث شده است.

این بنا در دوره تیموری مرمت و دستخوش تغییراتی گردید که خود می تواند نمونه ای مثال زدنی از تفکر و اقدام مرمتی در قرن ۹ ه ق/۱۵ میلادی را به نمایش گذارد، اما بحث عمده این کتاب به مرمت های نوین انجام شده در دهه ۱۹۶۰ میلادی / ۱۳۴۰ شمسی در این بنا اختصاص دارد که حاصل همکاری گروهی از مرمتگران جوان افغان به همراه مشاور و راهنمای دانمارکی ایشان است.

کتاب مذکور شرح این کار توسط آن ها را با بیانی ساده و روان ولی در عین حال مستند و به همراه جزییات تخنیکی لازم توضیح می دهد که حکایت از اطلاعات کافی راویان آن از این عملیات مرمتی دارد.

توضیحات دیگر نیز همچون اطلاعات عمومی در مورد سلسله غوری و نیز تحولات مسجد جمعه هرات به همراه شرحی از سایر بناهای غوری نیز جذابیت های این کتاب را افزون می کند. به علاوه در بخش آخر پیشنهاد بازسازی کتیبه سر در ورودی که از طریق مقایسه تطبیقی با سایر بناهای هم دوره ارائه شده جالب توجه است.

علیرضا انیسی در مقدمه این کتاب لزوم بازخوانی و ترجمه کتاب مذکور را از چند جهت حائز اهمیت می داند یکی از آن ها این است که این کتاب ما را به صورت کامل با مسجد جمعه هرات که یکی از مساجد مهم تاریخی جهان اسلام است آشنا می کند و همچنین اطلاعات مهمی از معماری دوره غوری و بناهای آن در اختیار خواننده قرار می دهد. علاوه بر آن شیوه و روش های تخنیکی و ساختمانی بیان شده در کتاب به وضوح و روشنی حکایت از مشابهت و همسویی سنت ساخت و ساز در قلمرو دو کشور ایران و افغانستان دارد که خود نشانگر پیوند های مشترک میان آن ها است.

 کتاب «سر در ورودی غوری مسجد جمعه هرات، افغانستان» دارای ۱۰ فصل است که در ۱۶۸ صفحه به چاب رسیده است.

ع ا / ح ح