جشن نوروز در افغانستان مانند دیگر کشورهای منطقه با شکوه و آداب و رسوم خاص و مشترکی که نشان از پیوند دیرینه کشورهای این منطقه دارد، برگزار می‌شود.
به گزارش آی فیلم2، در افغانستان نوروز با رسم و آئین ویژه خود جشن گرفته می‌شود که دسترخوان هفت‌سین، هفت میوه و سمنک و غذاهای مخصوص نوروز از جمله آنها به شمار می‌روند.
تقویم سالنمای افغانستان نیز مانند افغانستان بر اساس هجری خورشیدی است و اولین روز از سال نوروز نام دارد.
نوروز در افغانستان قدمتی چند هزار ساله داشته و رسوم و آیین‌های ویژه نوروزی سال‌ها است که نسل به نسل به افغانستانی ها منتقل می‌شود.
مردم افغانستان نوروز را آغاز فصل طراوت و زندگی مجدد طبیعت می‌دانند و برای رهایی از زمستان سرد و خشک و تجلیل از نوروز از هفته‌ها قبل آماده این جشن می‌شوند.
در زیر به برخی از آیین و رسوم ویژه نوروز در افغانستان اشاره می‌شود.
تجمع در زیارتگاه‌ها
در 2 ولایت کابل و مزار شریف زیارتگاه‌های با شکوهی منسوب به حضرت علی (علیه السلام) وجود دارند که مورد توجه افغانستانی ها اعم از شیعه و سنی هستند.
در نخستین روز سال نو، مراسم با شکوهی در این زیارتگاه‌ها برگزار می‌شود که بالغ بر صدها هزار افغانستانی از گوشه و کنار این کشور و حتی کشورهای همجوار و از آسیای مرکزی برای تماشای آن به این 2 ولایت سفر می‌کنند.
در این مراسم، علمی که منسوب به حضرت علی (علیه السلام) است و اسماء متبرک بر آن نوشته شده است به اهتزاز در می‌آید و سپس این علم برای روزهای متوالی در آن مکان افراشته باقی می‌ماند.
مردم افغانستان پس از این مراسم، علم متبرک را زیارت می‌کنند و برای موفقیت در سال جدید دعا می‌کنند.
سمنک بر سر دسترخوان هفت سین افغانستان مهمان می‌شود
تهیه سمنک از جمله آداب قدیمی نوروز در افغانستان است که در بین زنان طرفداران زیادی دارد.
زنان افغانستانی از آغاز شب نوروز تا سپیده دم اولین روز بهار به صورت دسته جمعی و با خواندن اشعار قدیمی شروع به پختن سمنک که از رسوم قدیمی نوروز در افغانستان است، می‌کنند.
حاضران در پای دیگ سمنک شادمان از رسیدن روزهای سرسبز و بانشاط هستند با خواندن ترانه‌های قدیمی که مخصوص پخت سمنک است، کار خود را ادامه می‌دهند.
رسم شب‌نشینی سمنک در شب نوروز در میان خانم‌های شهر کابل و دیگر نقاط افغانستان رایج است و بسیاری از خانواده‌های افغانستانی به ویژه بانوان افغانستانی در شب نوروز در میهمانی پخت سمنک شرکت می‌کنند.
شب نوروز، دختران جوان و زنان تا نیمه‌های شب در کنار آتشی که روی آن دیگ بزرگ سمنک قرار دارد، می‌نشینند و با قصه‌گویی و شادمانی تا آماده شدن کامل سمنک بیدار می‌مانند.
هفت میوه و هفت سین
آماده کردن دسترخوان هفت سین و هفت میوه از دیگر رسم‌های ویژه نوروز در افغانستان است.
هفت میوه ترکیبی از هفت نوع میوه خشک است. این خشکبار به طور معمول «مغز بادام»، «چهار مغز»، «پسته»، «کشمش»، «زردآلو»، «سنجد» و «قیسی» هستند.
مردم افغانستان چند روز قبل از عید نوروز این میوه های خشک را به صورت مخلوط در آب قرار می‌دهند تا برای روز نوروز آماده شوند.
مردم افغانستان در روزهای نوروز از میهمانان خود با هفت میوه و هفت سین که بسیار خوشمزه و شیرین است، پذیرایی و استقبال می‌کنند در کنار این موارد شیرینی و کلچه های سنتی نیز جایگاه خود را دارند.
غذاهای شب نوروز
خانواده‌های افغانستانی در شب نوروز، غذایی مفصل و استثنایی نسبت به دیگر شب‌های سال صرف می‌کنند.
رنگ سفید نزد مردم افغانستان نشانه خوشبختی و سعادت است به همین دلیل بسیاری از مردم افغانستان یک خروس سفید رنگ را در شب نوروز با نیت این که سال جدید، سالی پر از خوشبختی و نیک‌بختی باشد، ذبح می‌کنند و آن را به همراه سبزی پلو برای دسترخوان شب نوروز طبخ می‌کنند.
رنگ سبز نزد مردم افغانستان جایگاه ویژه‌ای دارد و از آن به نیکی و خوبی تعبیر می‌شود به همین دلیل افغانستانی ها برای داشتن سالی پر بار بر سفره‌های خود در شب نوروز سبزی و سبزی پلو قرار می‌دهند.
ماهی کباب شده نیز از دیگر غذاهایی است که در شب نوروز طرفداران زیادی در بین خانواده‌های افغانستانی دارد و در آستانه شب‌های عید ماهی در بازارهای افغانستان به شدت گران می‌شود.
در ایام نوروز وضعیت درآمدی مشاغلی چون ماهی‌پزی و شیرینی فروشی‌ها رونق ویژه‌ای می‌گیرد و معمولاً مردم در این دکان ها برای خرید در صف‌های طولانی می‌ایستند، البته خوراکی مانند شور نخود در تمام فصول و مناسبت های خوش طرفداران خود را دارد.
جوانانی که هنوز در دوران نامزدی به سر می‌برند و منتظر ازدواج هستند، یک روز قبل از نوروز به همراه هدیه نوروزی برای تبریک سال نو به خانه همسر خود می‌روند.
خانواده داماد با تحفه هایی چون لباس، جواهرات و خینه به همراه غذاهایی مانند ماهی، جلبی، شیرینی و کلچه‌های متنوع برای تبریک عید و دادن عیدانه به خانه عروس می‌روند.
خانواده عروس هم در مقابل، لباس مردانه و شیرینی برای داماد آینده آماده می‌کنند.
لباس نو
در آستانه نوروز، بازار فروش لباس در شهر کابل بسیار رونق دارد و مردان و زنان به ویژه کودکان برای استقبال از بهار لباس‌های نو خریداری می‌کنند.
مردم افغانستان معتقدند در حالی که طبیعت با آغاز بهار نو می‌شود و این زیبایی بر جان و روح انسان نیز اثر می‌گذارد باید چهره و پوشش انسان هم پاکیزه و تمیز شود به همین دلیل مردم این کشور اقدام به خرید لباس نو می‌کنند.
خانه تکانی
خانه تکانی در آستانه نوروز از سنت‌های پسندیده افغانستانی‌ها است.
زنان افغانستانی در آستانه نوروز با شستن فرش‌ها و پاک کردن خانه خود تلاش می‌کنند تا پاکیزگی و نشاط را در آستانه بهار در خانه به وجود آورند.
تزیین و رنگ خانه برای استقبال از بهار از دیگر رسوم افغانستانی‌ها در روزهای آخر زمستان است و مردها در افغانستان تلاش می‌کنند تا در آستانه نوروز وسایل خانه خود را نو کنند.
دید و بازدید
گرچه رخصتی عید نوروز در افغانستان فقط یک روز است اما در همین فرصت اندک نیز دید و بازدیدها در حد مقدور انجام می‌شود.
این سنت حسنه افغانستانی‌ها جشن نوروز را با سفارشات دین مبین اسلام بیشتر پیوند می‌دهد.
دیگر سنت‌ها
بازی های مخصوص ایام جشن مانند بز کشی، کشتی پهلوانی، اسبک سواری که بسیار دیدنی و جذاب هستند، از جمله دیگر آیین‌های نوروزی افغانستان هستند.
ف ا/ ب م
