به گزارش آیفیلم۲، رویداد فرهنگی «ایران جان» که بر بنیاد برنامه منظم و هدفمند، هر بار به یکی از سیویک ولایت ایران سفر میکند تا با معرفی چهرههای نامدار و کمترشناختهشده، میراث ملی و ظرفیتهای فرهنگی و اقتصادی این ولایتها حس همدلی و تعلق را میان فارسیزبانان افزون سازد، در ششمین سفر خود رهسپار ولایت گلستان شده است. گلستان، سرزمینی با پیشینه هفتهزارساله و داراى بیش از یکهزار و ۵۰۰ اثر تاریخی و طبیعی ارزشمند، سالانه گردشگران بیشماری را بهسوی خود میکشاند.
این ولایت کهن، طبیعت چشمنواز و مردمانی با زبانها و فرهنگهای گوناگون را در خود جای داده است. گلستان تا قرن هفتم هجری «ایالات گرگان» خوانده میشد و سپس تا قرن چهاردهم «ایالت استرآباد» نام گرفت. یافتههای باستانشناسی نشان میدهد که تمدننشینی در این ساحه به حدود هفت هزار سال پیش بازمیگردد و از کانونهای مهم زندگی آریاییها در شمال ایران بهشمار میرفته است. گلستان با داشتن بیش از ۲۲ هزار کیلومتر مربع وسعت که ۷۰ درصد آن را منابع طبیعی تشکیل میدهد، از اقلیمهای متنوع چون معتدل کوهستانی، بیابانی و نیمهبیابانی برخوردار است و بهسبب همین ویژگیها و وجود آثار تاریخی بیشمار همچون تپهها و محوطههای باستانی، کاروانسراها، برجها، پلها، زیارتگاه ها، مساجد، غارها و بافتهای قدیم شهری، جایگاه برجستهای در عرصه گردشگری و میراث فرهنگی ایران یافته است. این ولایت که به «نگارستان ایران» شهرت دارد، در هر فصل سال جلوهای از چهار فصل را در خود جمع کرده و از نعمتهای طبیعی سرشار است.
موسیقی سنتی کتولی و ترکمنی از برجستهترین موسیقیهای بومی گلستان بهشمار میآید و موسیقی مازندرانی و سیستانی نیز در میان مردم آن رواج دارد. گلستان افزون بر گوناگونی فرهنگی، در آثار طبیعی نیز از زیباترین ولایتهای کشور است؛ از پارک ملی گلستان و پارک طبیعی ناهارخوران گرفته تا ذخیرهگاههای جنگلی، سواحل خوشمنظر بندرگز و بندرترکمن، جزیره آشوراده، غار شیرآباد، آبشارهای لوه و کبودوال و جنگلهای ویژه سرخدار در علیآبادکتول که تا مرز ترکمنستان و حاشیه صحرای قرهقوم امتداد یافته است.
برج تاریخی قابوس
در این میان، برج تاریخی قابوس یکی از شاخصترین آثار معماری گلستان است؛ برج خشتی هزارسالهای که بهعنوان بلندترین بنای خشتی جهان شناخته میشود و تنها اثر ثبتشده در سازمان جهانی یونسکو در شمال ایران است.
این برج به فرمان امیر شمسالمعالی در سال ۳۹۷ هجری قمری ساخته شد و با احتساب تپه مصنوعی زیربنا، ۷۰ متر ارتفاع دارد. برج قابوس از شاهکارهای سده چهارم هجری است و بر بنیاد کتیبه آن، بهعنوان مقبره بانی بنا ساخته شده است.
دیوار بزرگ گرگان
دیوار بزرگ تاریخی گرگان نیز از دیگر افتخارات این ولایت است؛ دومین دیوار طولانی جهان پس از دیوار چین که حدود ۲۰۰ کیلومتر امتداد دارد.
این دیوار که قدمتش به سده پنجم میلادی میرسد، از سازههای دفاعی مهم دوره ساسانی بوده و با هدف جلوگیری از یورش اقوام شمالی ساخته شده است. این اثر در سال گذشته در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد و تلاش برای ثبت آن از سال ۱۳۹۱ آغاز گردیده بود.
شهر تاریخی جرجان
شهر تاریخی جرجان، در سه کیلومتری جنوبغربی گنبدکاووس، بخشی دیگر از تاریخ گلستان را روایت میکند. این شهر که زمانی ۱۲۰۰ هکتار وسعت داشت، امروز تنها حدود ۲۵۰ هکتار از آن باقی مانده است.
کاوشها نشان داده است که جرجان بیش از هزار سال پیش دارای نظام فاضلاب شهری، خیابانهای سنگفرششده با نقوش خشتی و سیستم آبرسانی منظم بوده و از نمونههای پیشرفته شهرسازی در دورۀ اسلامی محسوب میشود. این شهر در سال ۱۳۱۷ با شماره ۴۰ در فهرست آثار باستانی کشور ثبت شده است.
بافت قدیم گرگان
بافت تاریخی گرگان نیز از زیباترین بخشهای شهری گلستان است؛ مجموعهای از زیارتگاه ها، مساجد، مدارس تاریخی، خانههای قدیمی و تپههای باستانی که سیمای فرهنگی این ولایت را به نمایش میگذارد و همواره محل توجه گردشگران و علاقهمندان طبیعت و تاریخ بوده است.
سواحل زیبای دریای خزر
سواحل دریای خزر از دیگر جاذبههای چشمگیر گلستان است. سهم این ولایت از ساحل خزر ۸۲ کیلومتر بوده و وجود شبهجزیره آشوراده، تنها جزیره ایرانی این دریاچه، بر اهمیت گردشگری آن افزوده است.
آشوراده با طبیعت ویژه و چشماندازهای زیبا، یکی از قطبهای مهم اکوتوریسم است و زبان مردم آن فارسی و ترکی میباشد. رفتوآمد به این جزیره تنها از راه قایقهای بومی امکانپذیر است.
این ویژگی و سرسبزی شمال که همواره مورد پسند ایرانیان بوده، آشوراده را به کانون توجه دستاندرکاران گردشگری تبدیل کرده است.
تالابهای آلاگل، آلماگل، آجی گل و گمیشان
تالابهای بینالمللی آلاگل، آلماگل، آجیگل و گمیشان نیز از مناطق مهم طبیعی گلستان بهشمار میروند که هر سال شمار زیادی از پرندگان مهاجر را پذیرایی کرده و مقصد طبیعتگردان فراوانی است.
پارکهای جنگلی گلستان
افزون بر این، جنگلهای گسترده گلستان با بیش از ۳۸۰ هزار هکتار وسعت، پارکهای جنگلی چون النگدره، امامرضا(ع)، قرق، دلند، کبودوال و پارک طبیعی ناهارخوران را در خود جای داده است.
پارک ملی گلستان نیز بهعنوان نخستین پارک ملی ایران و نخستین ذخیرهگاه زیستکره خاورمیانه با ۹۱ هزار هکتار وسعت، یکی از مهمترین میراثهای طبیعی کشور بهشمار میرود.
گلستان سرزمین آبشارهای زیبا
گلستان را «سرزمین آبشارها» نیز خواندهاند؛ زیرا بیش از ۶۰ آبشار کوچک و بزرگ در آن شناسایی شده است. آبشارهای شیرآباد، لوه، کبودوال، بارانکوه، زیارت، دوآب و شادان از زیباترین جلوههای طبیعی این ولایت محسوب میشوند.
پل تاریخی آققلا
پل معروف آققلا در 18 کیلومتری شمال گرگان و در ابتدای بافت قدیم شهر آق قلا و بر روی رودخانه گرگان رود احداث شده و پایههای این پل از دوره سلجوقی باقی مانده است و در زمان صفویان روی پایههای پل مانده پل جدیدی احداث شده است.
در مجموع، بیش از یکهزار و ۵۰۰ اثر تاریخی و طبیعی در ولایت گلستان شناسایی شده که ۷۹۰ اثر آن ثبت ملی گردیده است. این گستره غنی تاریخی و طبیعی، گلستان را به یکی از ولایتهای توانمند در جذب گردشگر در تمام فصلهای سال تبدیل کرده است.
شبکه آیفیلم۲ در روزهای پیشرو گزارشها و ویدیوهای ویژهای از ولایت گلستان در قالب برنامه «ایران جان» آماده کرده است که بهزودی از آنتن شبکه، رسانههای اجتماعی و وبسایت رسمی آیفیلم۲ نشر خواهد شد. در این مجموعه، بیننده با مردم، فرهنگ، موسیقی و هنر این ولایت بیشتر آشنا میشود؛ سرزمینی که مهد تمدن هفتهزارساله و نگارستان همیشهسبز ایران است.
