به گزارش آیفیلم۲، امروز زادروز یکی از بزرگترین چهرههای موسیقی مردمی و سنتی تاجیکستان است؛ مردی که صدایش از مرزها گذشت و دل میلیونها شنونده را ربود؛ «دولتمند خالف». این هنرمند برجسته، که نامش با موسیقی «فلک» گره خورده، نه تنها صدایی نافذ و روحنواز داشت، بلکه بهسان پیامبری فرهنگی، پیونددهنده دلهای فارسیزبانان این سه سرزمین بود.
«دولتمند خالف» در ۲۶ اکتوبر سال ۱۹۵۰ در ولایت ختلان تاجیکستان زاده شد. از همان کودکی شیفته موسیقی بود و در مکتب هنرهای سنتی تاجیکستان رشد کرد. او در جوانی به فراگیری و اجرای سبک «فلک» پرداخت؛ سبکی که ریشه در جان مردم کوهستان دارد و نغمههایش از درد، امید، عشق و فلسفه زندگی میگوید. خالف نهتنها آوازخوانی کمنظیر بود، بلکه نوازندهای چیرهدست نیز بهشمار میرفت و با سازهای دوتار، قیجک و سهتار نواهای دلانگیزی میآفرید.
او در سالهای فعالیت هنریاش، موسیقی سنتی تاجیک را از گوشه محلی به صحنه جهانی کشاند. صدای او از رادیوها و جشنوارههای بینالمللی شنیده شد و نامش در فهرست هنرمندان برتر جمهوری تاجیکستان جای گرفت. خالف جوایز بسیاری از جمله جایزه دولتی بهنام «رودکی» را دریافت کرد و در عین حال، همواره با افتخار از ریشههای فارسیزبان خود سخن گفت.
برای بسیاری از مردم افغانستان، صدای او یادآور نغمههای غمآلود اما پرشور کوهستان است؛ آواهایی که با جان مردمان این خاک همنواست. در ایران نیز، اجراهای او در تهران و آثارش که با شعرهای کلاسیک و عرفانی درآمیختهاند، جایگاه ویژهای یافته است. در کارنامهی هنری او، آثار برجستهای چون «شاه پناهم بده»، «چرخ و فلک»، «گلرخ»، «دور مشو» و «آی دنیا» میدرخشند؛ آهنگهایی که هر یک روایتی از عشق، رنج، وفا و گردش روزگارند. خالف با بهرهگیری از اشعار کلاسیک فارسی و نغمههای بومی، پلی میان سه فرهنگ خویشاوند – تاجیک، افغان و ایرانی – ساخت. موسیقی خالف، حلقه اتصال سه فرهنگ خویشاوند است؛ فرهنگی که در شعر و نوا و احساس، ریشهای مشترک دارد.
او بارها در ایران و افغانستان نیز مورد تجلیل قرار گرفت و در اجراهایش از «حافظ»، «مولانا» و «رودکی» با شور و احساس یاد میکرد.
با اینهمه، صدای جاوید او در ۱۸ فبروری ۲۰۲۴ خاموش شد و دوستداران موسیقی در سراسر منطقه را در اندوه فروبرد. اما آثارش همچنان در دل مردم زنده است. مرگ او، پایان یک زندگی نبود؛ آغاز ماندگاری نام و نواهایی بود که هنوز از رادیوها، تلویزیونها و حافظه جمعی مردم شنیده میشود.
امروز، به مناسبت زادروز او، شبکه آیفیلم۲ با افتخار آهنگ زیبای «چرخ و فلک» را در همین گزارش منتشر کرده است؛ آهنگی که در میان دوستداران موسیقی فارسیزبان، نمادی از گردش روزگار و تأمل در سرنوشت انسان شمرده میشود.
مخاطبان گرامی میتوانند در بالای همین صفحه، آهنگ «چرخ و فلک» را بشنوند و با شنیدن آن، بار دیگر یاد و نام «دولتمند خالف» را گرامی بدارند؛ صدایی که از دل ختلان برخاست و به گوش جهان رسید.