به گزارش آی فیلم 2، «غزنی» یکی از 34 ولایت افغانستان به مرکزیت شهر «غزنی» است.
ولایت غزنی واقع در جنوب شرق افغانستان، از شمال با ولایت‌های «میدان وردک» و «بامیان»، از شرق با ولایت‌های «پکتیا»، «پکتیکا» و «لوگر»، از جنوب با ولایت «زابل» و از غرب نیز با ولایت‌های «ارزگان» و «دایکندی» همسایه است.
این ولایت به دلیل آب و هوای معتدل و وجود آثار فرهنگی و هنری یکی از مناطق تفریحی مورد علاقه «ظاهر شاه» (آخرین پادشاه افغانستان) بوده است.
غزنی یکی از کهن‌ترین مناطق جهان به‌شمار می‌رود. ابزار‌های مربوط به دوره پارینه‌سنگی زیرین با قدمت بیش از 100 هزار سال پیش در «دشت ناوُر» در غرب غزنی پیدا شده است. این ابزار شامل تعدادی ابزار سنگی ساخته شده از کوارتز است که شامل تراشه، ساطور، رنده، تیشه و تبر هستند. این آثار نخستین شواهد به دست آمده از دوره پارینه‌سنگی زیرین در افغانستان هستند.
غزنی همچنین در طول قرن هفتم میلادی یکی از مراکز مهم بودایی در افغانستان بود. کاوش‌های تیم باستانشناسی لهستانی نشان می‌دهد که آثار مذهبی کشف شده از تپه سردار غزنی هر دو فرهنگ هندویی و بودایی را دارا است.
همچنین بسیاری از حملات غزنویان به هند از این ولایت سازماندهی می‌شد. تاریخ نگاران با شگفتی از آراستگی ساختمان‌ها، کتابخانه‌های بزرگ، مجلل بودن دربار و ثروت گرانبهای شهروندان غزنی نوشته اند.
ولایتی با حدود 300 مکان تاریخی و باستانی
در ولایت غزنی حدود 300 مکان تاریخی و باستانی وجود دارد، اما اکثر این مناطق و آثار تاریخی، به دلیل بی‌توجهی از بین رفته یا در حالت نابودی قرار دارد.
مهم‌ترین منطقه‌ی تاریخی غزنی، شهر باستانی غزنی یا «بالاحصار» است، که قبلاً مقر سلطنت سلطان «محمود غزنوی» بوده است و حدود 40 برج دارد.
تا سدۀ هفتم میلادی غزنی یکی از مراکز بودایی در آسیای مرکزی بود. غزنی در سال 341 هجری خورشیدی به عنوان پایتخت سلسلۀ غزنویان انتخاب شد.
در سدۀ 11میلادی غزنی یکی از مهم‌ترین مراکز فرهنگی ادبی پارسی در منطقه بود. علاقۀ ادبی سلطان «محمود غزنوی» باعث شده بود تا بسیاری از شاعران و فیلسوفان فارسی زبان در دربار او مصروف (مشغول) باشند.
غزنی از پیش از اسلام مرکز «زابلستان» بوده و زابلستان در «شاهنامۀ فردوسی» به عنوان کانون پهلوانان از اهمیت زیادی برخوردار است.
غزنی در دوران پس از اسلام نیز شهری بزرگ در خراسان بوده و از جملهٔ آبادترین و زیباترین شهر‌های آسیا به‌شمار می‌آمده است. این شهر هزار باب مکتب (مدرسه) داشته است و مرکز تجمع دانشمندان بسیاری مانند «ابوریحان بیرونی»، «فردوسی»، «ابوالفضل بیهقی»، «عبدالحی گردیزی»، «سنایی»، «مسعود سعد سلمان»، «عنصری»، «منوچهری دامغانی» و «فرخی سیستانی» بوده است.
آرامگاه سلطان «محمود غزنوی»، قصر سلطان «مسعود غزنوی» و آرامگاه بزرگانی همچون «ابوریحان بیرونی»، «ابوالفضل بیهقی» و «سنایی غزنوی» نیز در این ولایت است.
شهر غزنی که زمانی مرکز فرمانروایان و تولد پادشاهان غزنوی بوده است، امروزه به واسطه آثار تاریخی و باستانی شکوهمند و وجود مردان نام آور بزرگ در این ولایت نه تنها شهرت داخلی بلکه در سطح بین المللی نیز شناخته شده است و در سال 2013 به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی شده بود.
گذری بر وضعیت اشتغال و منابع طبیعی ولایت غزنی
بیشتر ساکنان ولایت غزنی را سه قوم بزرگ «پشتون»، «هزاره» و «تاجیک» تشکیل می‌دهند.
پوستین دوزى، مسگرى، زرگرى، پشمینه بافى و خامک دوزى از جمله صنایع دستی این ولایت محسوب می‌شود که مردمان غزنی مشکلات اقتصادی‌شان را از این طریق بر طرف می‌کنند.
به دلیل هوای مناسب و بارندگی نسبتاً خوب که اغلب در زمستان و اوایل بهار به صورت برف و باران می‌بارد، انواع میوه‌ها و محصولات زراعتی خاص این مناطق در غزنی به عمل می‌آید. همچنین به دلیل رونق پرورش دام و دامداری، انواع حیوانات اهلی پرورشی در آن تربیت و نگهداری می‌شود.
بر اساس آخرین برآورد‌های زمین‌شناسان، غزنی یکی از ثروتمندترین مناطق معادن لیتیوم در جهان است. طلا و مس نیز پیش‌تر در زرکشان غزنی یافت شده بود. معادن کشف شده در غزنی تقریباً 30 فی صد (درصد) از کل معدن‌های لیتیوم، طلا، مس است و نیز درصدی از معادن نقره، سرب، روی و سنگ‌های قیمتی افغانستان را تشکیل می‌دهد.
در ویدیوی فوق تصاویری جذاب و دیدنی از جاذبه های گردشگری ولایت «غنی» افغانستان» را تماشا می کنید.
بیشتر بخوانید:
ولایت زیبا و تاریخی «غزنی» مهد دانشمندان بزرگ تاریخ را بیشتر بشناسید + تصاویر
« دشت ناور»؛ زیست‌گاه انسان‌های ما قبل تاریخ در افغانستان
آشنایی با «مالستان» ولسوالی سرسبز و دل انگیز در غزنی + ویدیو
سفری به ولسوالی زیبای «خواجه عمری» در غزنی + تصاویر
«گنبد بیگم» یادگاری از عهد غزنویان در افغانستان+تصاویر
شار زایده غزنی ؛ روستای شگفت‌انگیز صخره‌ای جهان
خطر فروپاشی مسجد تاریخی «بابا حاجی» غزنی
م ا
