به گزارش آی فیلم 2، دریاچه «سریز» دریاچه‌ای در ناحیه روشان ولایت بدخشان تاجیکستان است که در ۱۸ فبروری ۱۹۱۱ میلادی پس از زمین‌لرزه ای در تاجیکستان پیدایش یافت.
در پی این زمین‌لرزه قریه «اُسای» زیر کوه‌پاره‌ها ماند و قریه «سریز» به زیر آبی رفت که در پشت کوه‌پاره‌های یادشده جمع شده بود. بلندای این دریاچه طبیعی از تراز دریا ۳۳۰۰ متر می‌باشد.
درازای این بند طبیعی ۶۲ کیلومتر، پهنایش ۳/۳ کیلومتر و ژرفایش تا ۵۰۰ متر می باشد.
به غیر از رود «مرغاب» در این بند طبیعی ۱۷ رود خرد و ۱۶ رود کلان فصلی می‌ریزند.
بزرگی و حجم بالای آب در این دریاچه باعث شده تا زمین شناسان از آن به حیث بزرگترین بند طبیعی جهان نیز یاد کنند.
همانطور که گفته شد این دریاچه بر اثر یک زلزله سخت و افتادن کوه‌پاره بر سر راه رود مرغاب پدید آمده است. شدت دقیق این زمین‌لرزه تا به حال مشخص نشده‌است اما بزرگی آن 7.4 ریشتر تخمین زده می شود.
پال‌کاونیک گریگوری شپیلکا، فرمانده نظامی شوروی سابق در پامیر، نخستین محقق این بند طبیعی محسوب می‌شود و آن را برای اولین بار شلپیکا نام گذاری کرده است.
هم‌اکنون دریاچه سریز با نظرداشت خطر احتمالی آن در گفته‌ها و نوشته‌ها اکثرا با عنوان «اژدهای خفته» یاد می‌شود. زیرا دانشمندان می‌گویند در صورت ایجاد شگستگی در سریز که در منطقه زلزله‌خیز واقع است در طول ۱۲ ساعت یک بخش از خاک تاجیکستان ، افغانستان و ترکمنستان زیر آب خواهد ماند و احتمال کشته شدن حدود ۵ میلیون نفوس از ساکنان این کشورها وجود دارد.
دانشمندان زمین شناسی خطر احتمالی شکستگی در سریز را به سه عامل مربوط می‌دانند: وقوع زمین‌لرزه ، افزایش سطح آب و ریختن کوه‌پاره‌های اطراف.
آب این دریاچه ضمن اینكه می تواند به عنوان تامین آب شرب كشورهای منطقه استفاده شود قادر به تامین آبیاری هفت میلیون هكتار از زمین های افغانستان است و همچنین منبع مناسبی برای احداث بند برق آبی روی پنج رودخانه منتهی به این دریاچه است.
ع ا / ح ح
