به گزارش آی فیلم2، آرامگاه «شمس تبریزی» شاعر و عارف نام آشنای ایران زمین در ولایت آذربایجان غربی ایران کنونی قرار دارد .
شمس عارفی نامی و فرزانه است که بیشتر به سبب داستان آشنایی اش با مولانا شناخته می شود که در طی این داستان مولانا عاشق و شیفته شمس و مرامش می شود.
همه ساله علاقه‌مندان شمس تبریزی از خوی و دیگر شهرهای ایران و حتی کشورهای همسایه در مراسم بزرگداشت این صوفی و عارف اشتراک می کنند.
در صحن آرامگاه شمس تبریزی، مناره شمس تبریزی قرار دارد که مربوط به سدهٔ ششم هجری قمری است و به حیث یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
مناره شمس‌تبریزی یا شمس دنبلی برج زیبایی است با ارتفاع تقریبی 15 متر که دارای ظاهری عجیب است و با نام مناره شمس تبریزی شناخته می شود که در گذشته در بین باغ مشجری در گوشه شمال‌غربی شهر خوی قرار گرفته بود . امروزه این مناره در میان ساخت و سازهای جدید شهری در منطقه شمس‌تبریزی شهر خوی قرار گرفته است.
در بدنه این منار تعداد بسیار زیادی شاخ قوچ به چشم می خورد که از بدنه برج بیرن زده اند و آن را به برجی خاردار مبدل کرده اند. در مورد این برج داستان های زیادی بر سر زبان هاست اما هیچ مدرکی دال بر زمان ساخت یا بانی ساخت آن در دسترس نیست.
طایفه دنبلی یکی از گروه های کوچی کرد غرب ایران بوده که از قرن چهارم تا سیزدهم هجری و در زمان صفویه تا اوایل سلطنت قاجار شهر خوی مرکز حکمرانی دنبلیان گردید.
بعضی از مورخین سازه مناره شمس تبریزی را به امیر جعفر دنبلی ملقب به شمس الملک متوفی به سال 555 هجری قمری که یکی از مشاهیر این سلسله است نسبت می دهند ولی این انتساب مورد تردید می باشد.
برخی معتقدند این برج در زمان شاه اسماعیل اول صفوی ساخته شده است . وی پس از شکار تعدادی زیادی قوچ آن هم طی یک روز دستور داد تا از سر این قوچ ها مناری برپا کنند تا قدرتش را به رخ بکشد.
برخی دیگر مناره را با توجه به معماری و ساختارش متعلق به دوره سلجوقی می دانند و معتقدند که این برج در زمان جنگ آلب ارسلان با امپراطور روم و پیروزی وی در این نبرد ساخته شده است و بعدها شمس در کنار این مناره به خاک سپرده می شود و مناره با نام شمس تبریزی شهرت می یابد.
در سفرنامه امپراطور عثمانی به هنگام لشکرکشی به ایران و زیارت مقبره شمس در خوی به سال 942 هجری قمری از سه برج سخن گفته شده است. اما در دوره قاجار و در آثاری همچون البلاد از دو برج سخن آمده است.
بنابر اظهارات افراد بومی و ریش سفیدان برج ها تا همین یک قرن پیش دو عدد بوده اند اما امروزه تنها همین یک برج باقی مانده است. به نظر می رسد آن برج نیز در دوران جنگ جهانی اول تخریب شده است. در سال 1397 نیز عملیات ساخت یادمان شمس تبریزی در این مکان آغاز شده است.
ع ا/ ح ح
