حماسه عاشورا شورانگیز‌ترین حماسه تاریخ بشری است که نیرومندترین احساسات میلیون‌ها انسان را برانگیخته و از مرزهای جغرافیایی و اعتقادی نیز گذشته است و شگفت و تعجب از اینکه قداست خویش را در میان سایر ادیان نیز حفظ کرده ودر اینجا نهضت حسینی توسعه یافته «کل ارض کربلا» گویا همه جهان زمین کربلاست.
ارزش و اعتبار و عظمت شخصیت دلربای امام حسین(ع) و نهضت آن بزرگوار امروز همه را تحت تاثیر قرار داده، به طوری که نه تنها دوستان و پیروانش، بلکه بیگانگان هم در مقابل نام با شکوه و خواستنی او سر تعظیم فرود می‌آورند و قیام مقدس کربلا را با احترام و تکریم یاد میکنند، آن هم نه در برهه‌ای از زمان، بلکه هر چه از تاریخ وقوع آن می‌گذرد بر عظمتش افزوده می‌شود.
باید اذعان نمود شخصیت والای امام حسین (ع) به قدری باشکوه است که برخلاف برخی تصورات غلط ، نه تنها شخصیت منحصر به یک مذهب شناخته نمی شود بلکه عاملی قدرتمند و استوار برای ایجاد وحدت بین شیعه و سنی و سایر مذاهب اسلامی در کشورهای مختلف از جمله کشور افغانستان می باشد.
پیروان امام حسین (ع) در افغانستان یاد واقعه کربلا را همه ساله در ماه محرم و صفر زنده میکنند و برادر وار در همه مساجد و تکیه خانه ها از مقام و رشادت های آن حضرت تجلیل می کنند.
برپایی مراسم عزاداری ماه محرم در افغانستان سابقه بسیار دارد، اما در نحوه برگزاری این مراسم در سال‌های اخیر تغییرات زیادی به وجود آمده است. امروزه آیین های سوگواری حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در ماه محرم با حضور انبوه عزاداران حسینی در شهرهای مختلف افغانستان برگزار می شود و دوستداران حضرت سیدالشهدا(ع) در این کشور بخصوص در روزهای تاسوعا و عاشورا با شرکت در مراسم های گوناگون، درس های قیام سالار شهیدان را در صحرای کربلا مرور می کنند.
مراسم عزاداری در هر یک از مناطق افغانستان به شیوه‌های متفاوتی اجرا می‌شود، بسیاری از مراسم‌ها معمولا به‌طور مشترک بین زنان و مردان برگزار مى‌شود، یعنى منبر هم قسمت زنانه دارد و هم قسمت مردانه اما مکان زن‌ها و مردها با پرده یا پنجره از همدیگر جدا مى‌شود.
در شهر کابل قبل از فرا رسیدن ماه محرم بسیاری از تکیه خانه ها و مساجد برای برگزاری مراسم های حسینی آماده می‌شوند.
مراسم عزاداری امام حسین(ع) در افغانستان از اوایل ماه محرم آغاز می شود لیکن تجمعات عزاداران از شام هفتم تا شام سیزدهم به اوج خود می رسد.
سرک ها، کوچه ها و دیوارهای اماکن عمومی با پارچه های سیاه، سبز و سرخ با شعارهای«یا حسین»، «یا ابا عبدالله»، «یا ثارالله»، «یا عباس» و نیز احادیثی از پیامبراکرم (ص) درمورد شخصیت والای امام حسین (ع) پوشیده می شوند. علاوه برآن، عاشقان اهل بیت، بیرق های سیاه و سبز با شعارهای حسینی بر دیوارهای منازل و موترهای خود نصب می کنند.
پوشیدن لباس سیاه، توزیع شربت یا شیر، پختن شله، شله زرد و شیربرنج و نذر کوزه‌های کوچک که در آن آب و شربت می‌باشد، از رسم و رسومات مردم افغانستان در ماه محرم است.
مراسم ماه محرم در نقاط مختلف افغانستان به شیوه‌هاى گوناگونى برگزار مى‌شود؛ در برخی از مناطق بیشتر سخنرانى و روضه‌خوانی مرسوم است و در برخى از شهرها و روستاها بیشتر سینه‌زنى و نوحه‌خوانى رواج دارد.
اطعام در روز عاشورا از سنت های حسنه مردم افغانستان است، در روز عاشورا خانواده ها اعم از فقیر و ثروتمند به اندازه توان خود اطعام می دهند یا اینکه اهالی مساجد نذورات خود را جمع آوری می کنند تا در روز عاشورا به صورت دسته جمعی نیازمندان را طعام دهند.
در روز عاشورا ، مردم اهل سنت مراسم ویژه‌ای را در کابل و دیگر مناطق افغانستان برگزار میکنند.
مردم اهل سنت در روز عاشورا نذری‌هایی از قبیل «شله زرد»، «حلوا» و «شربت» خیرات میکنند و همچنین در این روز به زیارت اهل قبور می‌روند و به ارواح درگذشتگان فاتحه می‌فرستند.
در برخی از مناطق افغانستان نیز اهل سنت به صورت جداگانه مراسم عزاداری برگزار نمی‌کنند و در حسینیه ها و مساجد اهل تشیع شرکت میکنند و همراه با آنان عزاداری میکنند.
همچنین اهل سنت افغانستان در ایام محرم به احترام نواده پیامبر گرامی اسلام(ص) از برگزاری مراسم عروسی و جشن خودداری میکنند و همراه با شیعیان در مراسم عزاداری امام حسین(علیه السلام) شرکت میکنند.
م ح / ح ح
