سینما؛ واژه‌ای که ممثل اراده، فرهنگ، سیاست، اجتماع، اقتصاد و پویایی یک کشور است و از برجسته‌گی خاصی برخوردار می‌باشد. در این میان سینماگران افغانستان در فضای چالش‌ها و مشکلات توانسته اند گرهی از کور گره این مشکلات بگشایند و دریچه ای را باز کنند.
سینمای افغانستان با فراز و فرودهای فراوان، توانسته است طی چند سال اخیر افتخاراتی را به نمایش بگذارد و اما سینماگران از نبود امکانات و ادامه جنگ در این کشور ناراض هستند.
«نبی تنها» هنرپیشه محبوب سینمای افغانستان که با سریال «بلبل» مشهور شده است ؛او کمیدین محبوب به زوق دلها در نقش استثنایی بنام بلبل درخشید و جایگاه خود را در قلبها باز کرد.
فلم هایی که این هنرپیشه افغانستانی نقش و کارگردانی کرده، شامل بازی در فلم عروج ، بازی در فلم میرک ، فلم اخبار سر چوک ، فلم تلویزونی یک بام دو هوا ، فتحه ، کارگردانی و بازیگری در فلم بلبل ، بازی در فلم امریکایی بنام کاغذ پران باز ، تهیه فلم مستند بنام چرخ اول و دیگر برنامه ها می باشد.
تنها پس از فراغت از دوره خدمت سربازی وارد فاکولته هنرهای زیبای دانشگاه کابل شده است.
او در مورد آغاز فعالیت‌های سینمایی خود به خبرنگار آی فیلم2 می‌گوید: ما از همان اوایل در دهمزنگ شهر کابل زندگی می‌کردیم، پدرم دکاندار بود و در همان نزدیکی ما یک پرودکشن شخصی بنام «شفق فیلم» فعالیت داشت که کارمندان و مسئولین آن از دوکان ما مواد خوراکی و غیره خریداری می‌کردند. روزی آنها به دوکان آمدند و گفتند که ما شوتینگ داریم و به من هم یک نقش فرعی دادند و این آغازی شد برای فعالیت‌های سینمایی من.
نبی تنها که در ده‌ها فیلم و سریال نقش بازی کرده است، ادامه جنگ در افغانستان را تلخ‌ترین خاطره خود می‌خواند و از دولت می‌خواهد تا در بخش فرهنگی نیز توجه کند.
هنرپیشه موفق سینما در مورد سینمای جمهوری اسلامی ایران می‌گوید: سینمای ایران در سطح بلند قرار دارد و اثرات آن در سطح جهان قابل توجه است.
نبی تنها، وضعیت سینمای افغانستان را قابل قبول نمی‌داند و به تأسیس نهادهای بیشتر و معتبر در بخش سینما تأکید می‌کند.
متن کامل مصاحبه آی فیلم2 با این هنرپیشه افغانستانی را در ادامه می خوانید:
آی فیلم2: در نخست در مورد زندگی شخصی خود بگویید، در کجا متولد شده اید، خانواده شما متشکل از چند عضو بوده و تحصیلات شما تا کدام پایه است؟
تنها:
نخست سال جدید ۱۳۹۸ را به تمام ملت بزرگ افغانستان تبریک می‌گویم و امید که این سال مملو از خوشی و صلح باشد. من در منطقه دهمزنگ شهر کابل متولد شده‌ام و بعداً در همان منطقه در مکتب «میراحمد شهید» دوره ثانوی را به پایان رسانیده و دوره لیسه را در مکتب انقلاب به اتمام رسانیدم.
پس از فراغت از مکتب، دو سال در قطعات کماندو به خدمت سربازی رفتم و چون در آن زمان کسانی که خدمت سربازی را به پایان می‌رسانید، در دانشگاه کابل می‌توانست به فاکولته دلخواه خود بدون امتحان شامل شود، من نیز بخاطر علاقه زیاد به هنر، وارد فاکولته هنرهای زیبا شدم.
۴ سال در رشته تیاتر و سینما در فاکولته هنرهای زیبا تحصیل کردم که پس از فراغت به درجه لیسانس در رادیو تلویزیون ملی افغانستان به کار گماشته شدم که مدت ۱۰ سال در بخش‌ها و نقش‌های مختلف در این رسانه وظیفه اجرا کردم.
در سال ۲۰۱۴ که قرار بود یک سفر به لندن بخاطر اجرای تیاتر «شکسپیر» داشته باشیم، متأسفانه بخاطر مریضی که عاید حالم گردیده بود، نتوانستم به این سفر بروم و به همین دلیل و تمام شدن زمان، از وظیفه منفک شدم که بعداً به طور قراردادی در ریاست افغان فیلم شامل وظیفه شدم.
تمام اعضای خانوادۀ که خانمم و ۶ فرزندم که ۳ بار به طور دوگانگی متولد شده‌اند، در کابل زندگی می‌کنند و از زندگی خود راضی هستیم.
آی فیلم2: فعالیت‌های سینمایی شما از کجا آغاز شد و اولین فیلمی که در آن نقش بازی کردید، کدام بود؟
تنها:
ما از همان اوایل در دهمزنگ شهر کابل زندگی می‌کردیم، پدرم دوکاندار بود و در همان نزدیکی ما یک پرودکشن شخصی بنام «شفق فیلم» فعالیت داشت که کارمندان و مسئولین آن از دوکان ما مواد خوراکی و غیره خریداری می‌کردند. روزی آنها به دوکان آمدند و گفتند که ما شوتینگ داریم و به من هم یک نقش فرعی دادند و این آغازی شد برای فعالیت‌های سینمایی من. اولین فیلمی که در آن نقش بازی کردم، فیلم «عشق من، میهن من» بود.
آی فیلم: تاکنون در چند فلم نقش بازی کرده‌اید؟
تنها:
من تاکنون توانسته‌ام که در ده‌ها فلم و سریال‌های مختلف نقش بازی کنم که آمار آن را دقیقاً به یاد ندارم و همچنین چون در تلویزیون فعالیت داشتم، تیاترهای تلویزیونی زیادی را اجرا کرده‌ام.
آی فیلم2: فلم‌های را که زیر دست دارید، کدام‌ها اند؟
تنها:
اکنون یک سریال بنام «لذت شوق» به کارگردانی «قادر آریایی» و به معاونت خودم و ۷ فلم مستند را روی دست داریم. این سریال ۵۴ قسمت دارد که ۷ قسمت آن تکمیل شده است.
آی فیلم2: مهم‌ترین دستاوردهای سینمایی شما چیست؟
تنها:
در ابتدا که کوچک بودم، این فعالیت‌ها برایم یک شوق بود و بعدها دیدیم که این یک مسئولیت بزرگ برای خدمت به جامعه است که روی همین منظور به فعالیت‌های مان ادامه دادیم تا آثاری را برجا بگذاریم که مردم خود را راضی نگهداریم.
من نخواستم سیاست مدار یا داکتر یا انجینیر و یا پیلوت شوم و فقط تلاش کردم تا هنرمند شوم و از طریق هنر خود به مردم خود خدمت کنم که از کار خود راضی هستم و همین موضوع بزرگ‌ترین دستاورد من است.
آی فیلم2: شیرین‌ترین و تلخ‌ترین خاطرات سینمایی شما چیست؟
تنها:
همین که در هر بخش کار کردم و فعالیت داشته‌ام، اثرات آنرا در جامعه مشاهده کرده‌ام. پیام‌های در موارد مختلفی از طریق رسانه‌ها به مردم داشته‌ام که فردای همان روز می‌دیدم انعکاسات خوبی داشته و اثرات مثبت را از خود برجا گذاشته است. ما مسئولیت خود را انجام دادیم و نیاز است تا برای بهترشدن جامعه خود باید همه تلاش کنیم.
ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که در حالت جنگ قرار دارد و با مشکلات گوناگون دست و پنجه نرم می‌کند. حدود ۴۰ سال می‌شود که در افغانستان جنگ جریان دارد. ما هر فعالیتی که انجام دهیم نیاز به بودجه دارد و چون اکثر بودجه دولت مصرف جنگ می‌شود، توجه بزرگان ما به فرهنگ کاهش یافته و آهسته آهسته فرهنگ از دست ما می‌رود که این موضوع سخت جگرخون کننده است.
نظر من اینست که در کنار جنگ نظامی، ما باید جنگ فرهنگی خود را نیز ادامه بدهیم و همان مقدار پول که در سنگرهای جنگی مصرف می‌شود، در سنگرهای فرهنگی نیز مصرف شود، اما اینچنین نیست.
در سال گذشته ۹ هنرمند افغانستان وفات یافت و دلیل آن فقر و بیکاری بود. هنرمند یک خاصیت دارد که اگر از کار و وظیفه‌اش دور شود، همانند ماهی‌ای است که از آب بیرونش می‌کنید.
آی فیلم2: سینمای جمهوری اسلامی ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تنها:
بسیار مشکل است که بخواهم در مورد سینمای جمهوری اسلامی ایران صحبت کنم. حکومت ایران طرفدار هنر و فرهنگیان این کشور است. سریال‌ها و فیلم‌های را که ایران تولید می‌کند، در سطح جهان صاحب جایزه‌های بزرگ می‌شود.
سریال‌های این کشور در افغانستان و جهان پخش و نشر می‌شود. به گونه مثال سریال «حضرت یوسف پیامبر» را در نظر می‌گیرم. در مراسم‌ها و مناسبت‌های دینی، ما هیچ سریالی را نداریم که مطابق با آداب و رسوم ملی و دینی ما باشد و هر طرف سریال حضرت یوسف نشر می‌شود و این موضوع قدرت کار آنها را نشان می‌دهد. واقع بینانه باید گفت که سینمای جمهوری اسلامی ایران در سطح بلند قرار دارد.
آی فیلم2: وضعیت سینمای افغانستان را چگونه می‌بینید؟
تنها:
سینمای افغانستان در وضعیت خوبی قرار ندارد و مشکلات زیادی در آن وجود دارد، ظرفیت کاری است، اما زمینه‌ها مساعد نمی‌شود. مشکل سینمای افغانستان، مشکل بنیادی است.
در سطح افغانستان به جز از فاکولته هنرهای زیبا با امکانات محدود و استادانی که از ۱۴ فارغ شده و دوباره به عنوان استاد گماشته می‌شوند، دیگر نهادی وجود ندارد که بتواند پاسخگوی نیازهای جوانان برای فراگیری هنر باشد. سینما یک صنعت بزرگ است و اگر تنها روی یک لایت ما بپیچیم، ماه‌ها نیاز است تا در مورد آن بدانیم.
آی فیلم2: پیام شما به مردم افغانستان و سایر سینماگران چیست؟
تنها:
آرزو دارم که در افغانستان عزیز ما صلح و آرامی برقرار شود و کسانی که در رأس قدرت قرار میگیرند، کسانی باشد که فرهنگ دوست باشند، زیرا بدون فرهنگ زندگی کردن مشکل است.
ما ۴۰ سال است که فرهنگ جنگ را تجربه می‌کنیم پس نیاز است تا فرهنگ صلح را تجربه کنیم. یک فرهنگی در افغانستان جایگاه ندارد و امیدواریم که آینده خوبی در انتظار مردم ما باشد.
مصاحبه کننده: الیاس احمدی
ب م
