ایرانگردی
به گزارش آی فیلم 2 ، در حالی که امروز 5 ثور/ اردیبهشت 1398 نخستین روز ماه مبارک رمضان در تاجیکستان اعلام شده است و مردم این کشور هر سال این ماه را همراه با آيين های ويژه ای گرامی می دارند، قصد داریم در ادامه این مطلب شما را با این رسوم آشنا بسازیم.
تاجيکستان از جمله پنج کشور اسلامی آسيای مرکزی است که پس از استقلال در سال 1991، بازگشت به فرهنگ و آداب و سنت های ملی و اسلامی را مورد توجه قرار داد.
آميزش فرهنگ و تمدن غنی تاجيکان با فرهنگ اسلامی و آموزه های دينی و احکام دين مبين اسلام باعث شده است که ماه رمضان در اين ديار، به ماه دوستی، محبت، عشق، صفا و کمک به همنوعان شهرت يابد.
رمضان عزيزترين ماه خداوند، ماه مغفرت الهی، ماه بخشش گناهان، ماه نزول قرآن و ماه مهمانی خدا به شمار می آيد.
حضور پرشور در مساجد، کنار گذاشتن کدورت های گذشته، بخشش يکديگر، آشتی کردن و تحفه دادن به خويشاوندان و همسايگان از رسم های ديگر تاجيکان در اين ماه است.
در بيشتر مساجد تاجيکستان هر شب هنگام بجا آوردن نماز يک جزء قرآن مجيد قرائت می شود تا نمازگزاران بتوانند تا پايان ماه مبارک، قرآن را ختم کنند.
ماه مبارک رمضان از منظر مسلمانان تاجيک بستر اصلی دينداری، عبادت و ارتباط با خداست و بر اين اساس آنان سعی مي کنند با قرائت قرآن، برگزاری نماز جماعت و سرودن اشعار ويژه، جلوه های ماه مبارک رمضان را حفظ و به کودکان خود و نسل آينده منتقل کنند.
جمله «رمضان مبارک» تا آخر اين ماه بين تاجيکان رد و بدل مي شود و آيين موسوم به «رب من» از معروف ترين و رايج ترين اشعار تاجيکان در اين ماه است.
مراسم «رب من» خوانی در گذشته در تمام مناطق فارس زبان آسيای مرکزی نظير بخارا، سمرقند، خجند، پنجکنت، اوراتپه، قشقه دريا، سرخان، حصار، قراتگين، درواز، ختلان و بدخشان با تفاوت های لهجه ای وجود داشت.
اگرچه اين سنت ديرينه اکنون در شهر دوشنبه پايتخت تاجيکستان کمتر به چشم می آيد اما در روستاها و مناطق کوهستانی آن همچنان پا برجاست.
مراسم «رب من» خوانی بعد از ضيافت افطار برگزار مي شود و کودکان در گروه هاي چند نفره با يک سرگروه که صدای بهتر دارد در کوچه ها به راه می افتند و به دروازه خانه ها می روند.
کودکان پس از تبريک ماه رمضان به صاحب خانه همزمان شروع به همخواني اشعار «رب من» با مضمون حمد و سپاس خدا و طلب بخشش و برکت از درگاه او می کنند و صاحب خانه نيز به آن ها تحفه می دهد.
جامعه شناسان تاجيک معتقدند سرودن و خواندن اشعار رمضانی تلاش سرايندگان و خوانندگان برای حفظ آيين های اسلامي و ترويج دين اسلام در شکل مردم پسند در گذشته بوده است.
مردم با سخاوت تاجيکستان در ماه رمضان سفره های خود را که «دسترخوان« گفته می شود براي پذيرايی از مهمانان روزه دار خود با انواع خوراکه ها اعم از نان، شيرينی، میوه های خشک و تاره و غذاهای گرم آماده می کنند.
تنوع غذايی در سفره افطاری خانواده های تاجيک به حدی است که هر تازه واردی به شدت تحت تاثير مهمان نوازی تاجيکان قرار مي گيرد.
به نقل از ابنا، خوراکي ها و شيريني های محلی موسوم به «نشالا»، «حلوا کنجدی» و «شيرچای»، «شوربا» و «آش پلو» معمولا در ضيافت های افطار زينت بخش دسترخوان هر مسلمان تاجيک است.
مردم تاجيک قبل از افطار در مساجد قرآن کريم تلاوت می کنند و بعد از اقامه نماز مغرب به سفرهای ضيافت افطار می روند.
افطاری دادن در بين تاجيکان بسيار زياد است و پذيرايی از مهمانان و اطعام مستمندان در اين ماه الهی سنت حسنه ای است که تاجيکان آن را از نياکان خود به ارث برده اند.
تاجيکان در ماه رمضان به دادن زکات و دستگيری افراد نيازمند هم اهميت زياد می دهند و سعی مي کنند فقرای محله خود را در اين ماه کمک کنند.
در طول ماه مبارک رمضان غير از زکات، برخی از روزه داران، خيرات خود را در قالب وجوه نقد، خوراکه های غذایی و پوشاک به مساجد محل اهدا می کنند و در روز عيد فطر بين نيازمندان توزيع می شود.
در اين ميان شب قدر در بين مسلمانان تاجيکستان از جايگاه بسيار ارزشمندی برخوردار است و هر روزه دار تاجيک در طول ماه مبارک رمضان برای رسيدن اين شب لحظه شماری مي کند.
با نزديک تر شدن شب قدر معنويت خاصي بر مساجد تاجيکستان حاکم می شود و روزه داران با صدق و صفای وصف ناپذير آماده نيايش می شوند.
عده ای هم در آستانه اين شب مبارک منازل خود را براي پذيرايی از مهمانان خدا آماده می کنند تا در شب احيا ميزبان جمعی از خويشان خود باشند.
مردم اين کشور اسلامی در اين شب با اجتماع در مساجد محل و يا در منازل بزرگان خانواده شب را با ذکر خدا و نيايش پروردگار به صبح می رسانند و برای قبولی طاعات خود در ماه رمضان دعا می کنند.
مردم مسلمان تاجيکستان همچنين عيد فطر را از بزرگترين اعياد خود می دانند و در اين روز به ديدار همديگر شتافته و عيد را تبريک گفته و از خداوند منان طلب قبولی طاعات و عبادات ماه رمضان را می کنند.
م ح/ ح ح
