نشرات زنده
دانلود اپلیکیشن اندروید دانلود اپلیکیشن اندروید
فارسی English عربي

ایرانگردی

«باغ دولت آباد» یادگار زیبای دوره افشاریه در شهر یزد

باغ دولت‌آباد از باغ‌های قدیمی شهر یزد در کشور ایران است و یکی ازبلندترین بادگیرهای خشتی جهان با ارتفاع ۳۳ متر و ۸۰ سانتیمتر در این مکان ساخته شده است. طرح باغ دولت آباد یکی از اصیل ترین و بدیع ترین طرح های باغ رسمی ایرانی است. این باغ هم ردیف باغ فین در کاشان و باغ شاهزاده ماهان در کرمان می‌باشد.

باغ دولت آباد یزد

باغ دولت آباد یزد یکی از باغ‌های ایرانی ثبت شده در میراث جهانی یونسکو است.

باغ دولت آباد یزد

باغ دولت‌آباد در یزد در اواخر دوره افشاریه و در سال ۱۱۶۰ ه‍.ق توسط محمد تقی خان بافقی معروف به (خان بزرگ) که وی سرسلسله خاندان خوانین یزد بود احداث گردید. مرحوم محمدتقی خان ابتدا قناتی به طول ۶۵ کیلومتر را احداث نمود و آب را از مهریز به یزد و محل کنونی باغ دولت‌آباد رساند و سپس مجموعه حکومتی (دارالحکومه) خو د را بنا کرد.

این باغ با مساحتی درحدود ۷۰/۰۰۰ مترمربع شامل ساختمان‌ها، حوض‌ها و آبنماهای بسیاری بوده که در فضای بین آن‌ها باغ‌های با درختان انار و انگور و… باگل‌های فراوانی زینت بخش محیط بوده‌اند.

باغ دولت آباد یزد

قنات تاریخی عظیم دولت‌آباد با قدمتی بیش از ۲۰۰ سال از احداث پنج رشته قنات تشکیل شده و از ارتفاعات مهریز سرچشمه می‌گرفته و پس از سیراب کردن بخشی از زمین‌های مهریز و به کار انداختن چند آسیاب آبی و طی بیش از ۵۰ کیلومتر به یزد می‌رسیده و باغ دولت‌آباد را آبیاری می‌کرده. اما این باغ در حال حاضر توسط چاه نیمه عمیق مجاور آبیاری می‌شود.

باغ دولت آباد یزد

این باغ در دوران قاجاریه متصل به دروازه «چهار منار» بود اما همچنان خارج شهر قرار می‌گرفت. اما با گذشت زمان، بافت شهری اطراف آن را پر کرد ، بطوریکه در دوران پهلوی ساخت‌وساز حومه شهری پیرامون آن را فراگرفت و به‌تدریج باغ در مرکز شهر یزد واقع شد. هنگام ورود از یک هشتی نسبتاً بزرگ عبور می‌کنیم که محل ارائه و فروش صنایع‌دستی از قبیل سفال است. فضای داخلی باغ تا حدودی سبز است و به فضای باغ فین کاشان بی‌شباهت نیست.

باغ دولت آباد یزد

از مصالح شاخصی که در بناهای این باغ بکار رفته سنگ مرمر است که تماماً از شهر مراغه آورده شده است. در این امر جای تعجب است زیرا سنگ مرمر یزد خود مرغوب بوده و همیشه شهرت داشته است.

باغ دولت آباد یزد

عمارت های باغ عبارتند از عمارت بیرونی که در طرف شرق واقع و دارای حوضخانه و بادگیر بلندی است، عمارت واقع در جهت غربی اندرونی و عمارت سردرکه همان ایوان خانه بوده است.

باغ دولت آباد یزد

مهم ترین ساختمان باغ، عمارت هشتی است که در انتهای محور اصلی باغ و متصل به دیوار جنوبی قرار دارد. این عمارت، ساختمان اصلی باغ را تشکیل داده است و تلفیق جریان هوا و آب را به زیباترین شکل مورد استفاده قرار می دهد. در این ساختمان باد و آب داخل حوض ها تلفیق می شوند و هوای خنک را از زیر بادگیر به قسمت شاه نشین و تالارها انتقال می دهند. به دلیل همین خنکای هوا به این بنا، ساختمان تابستانه یا بادگیر تابستانه نیز گفته می شود.

باغ دولت آباد یزد

در سمت غرب عمارت هشتی، ساختمان بزرگ و مجللی به نام عمارت یا تالار طَنَبی قرار دارد که بادگیری مربع شکل بر فراز آن دیده می شود. در دو طرف تالار طنبی، تالارها، صفه ها و شبستان هایی در یک طبقه جای گرفته اند که از طریق درها و روزنه ها به طنبی راه می یابند. در زیر این تالار، زیر زمینی عمیق وجود دارد که به وسیله دو پله به باغ راه پیدا می کند.

باغ دولت آباد یزد

به جز بخش های یاد شده، فضاهای دیگری همچون حرمخانه (حرمسرا)، مطبخ (آشپزخانه)، اتاق های خدمه، اصطبل های تابستانه و زمستانه، درشکه خانه و یک برج دیده بانی و آب انبار خصوصی نیز در این بخش وجود دارد.

باغ دولت آباد یزد

در پیوند با این گزارش بیشتر بخوانید:

مکان های دیدنی «دوشنبه» پایتخت تاجیکستان+ تصاویر

با «خجند» عروس افسانه ای دنیا بیشتر آشنا شوید+تصاویر

ولایت زیبای خَتلان تاجیکستان را بشناسید+تصاویر

«مسجد کبود مزار شریف» ؛ جایگاه همدلی و وحدت مردم افغانستان

سفر به «سمرقند» ؛ دیار نام آشنای فرهنگ و ادب پارسی + تصاویر

ولایت کوهستانی و زیبای سرپل را بیشتر بشناسید + تصاویر

ولایت فاریاب در شمال افغانستان را بیشتر بشناسید + تصاویر

ولایت زیبا و تاریخی «غزنی» مهد دانشمندان بزرگ تاریخ را بیشتر بشناسید + تصاویر

سفر به کوهستان افسانه ای «پامیر» در تاجیکستان + تصاویر

ولایت زیبا و کوهستانی «ارزگان» را بیشتر بشناسید + تصاویر

ح ح

این مطلب را به اشتراک بگذارید