ایرانگردی
به گزارش آی فیلم2، از چهره مردان سینمایی افغانستان که بگذریم، افغانستان دارای چهره‌های موفق بانوان سینماگر بوده است.
در این گزارش به معرفی ۱۰ بانوی موفق سینمای افغانستان که چهر‌های تاثیر‌گذار برای سینمای این کشور بوده و جایزه‌های بین المللی را از آن خود کرده اند، پرداخته است.
صغرا ستایش
«صغرا ستایش» دانش‌آموخته کارگردانی سینما از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه کابل است. او از دوران دانشجویی فعالیت‌های هنری را به‌طور جدی شروع کرده و تا کنون علاوه بر ساخت ۳ فلم کوتاه دربیش از ۳۰ فلم کوتاه داخلی و خارجی و چندین نمایش به عنوان هنرپیشه نقش بازی کرده است.
«محمدی کیان» رییس آکادمی هنر و علوم سینمایی افغانستان به خبرنامه گفت که نخستین حضور بین المللی صغرا، عروسک گردانی در نمایش شیرین به کارگردانی کاوه ایریک بوده است. او با این فلم در شانزده‌همین جشنواره بین المللی تیاتر عروسکی مبارک تهران حضور داشت.
دومین حضور بین المللی بانو ستایش در چهل و سومین جشنواره جهانی NHK جاپان است که در این جشنواره، در رقابت با فلم‌سازان چهار کشور دیگر جایزه نقدی و تندیس یونسکو را بدست آورد.
رویا سادات
رویا سادات باشنده هرات است. او در سال ۲۰۰۱ به فلم و سینما رو آورد و فلمهای اثرگذاری تا هنوز تولید کرده است. بانو سادات «خانه فیلم رویا» را ایجاد کرد و تاهنوز به تولید فلم های معیاری در افغانستان کمک شایانی کرده است.
خانه فیلم رویا در کنار ساختن فلم، برگزارکننده جشنواره فلم زنان هرات است. این جشنواره از معدود اتفاقات سینمایی افغانستان بوده که همه ساله در هرات به کمک بنیاد «آرمان شهر» و «افغان فیلم» برگزار می‌شود.
بانو سادات در سال‌های اخیر چهار فلم داستانی، پنج فلم مستند و 2 سریال را تولید کرده است. «تار و زخمه» و «سه نقطه» از فلمهای مشهور رویا سادات است. سریال های «بهشت خاموش» و «رازهای این خانه» که از طریق تلویزیون‌های داخلی افغانستان نشر شده، از ساخته های سادات است.
صحرا کریمی
صحرا کریمی، متولد ٣١ ثور ۱۳۶۲ در تهرانِ ایران است. او یکی از زنان تاثیر‌گذار امروز جامعه افغانستان است. صحرا اولین بار با بازی در فلم «دختران خورشید»، به کارگردانی «مریم شهریار» و «خواب سفید»، به کارگردانی حمید جبلی در ایران پا به عرصه سینما گذاشت.
بانو کریمی پس از بازی در این 2 فلم، تحصیلات آکادمیک خود را در رشته سینما در پراگ به پایان رساند.
آثار این کارگردان جوان افغان در بیش از ١۵٠ جشنواره بین‌المللی فلم به نمایش درآمده است؛ فلم مستند «زنان افغان پشت فرمان رانندگی» او توانست ١٨ جایزه بین‌المللی، ازجمله جایزه بهترین فلم مستند سال ٢٠١٠ اسلواکی را کسب کند و از تلویزیون آرته فرانسه پخش شود.
هم‌چنین فلم بلند داستانی او به نام «نسیمه؛ خاطرات روزانه دختری مهاجر» در سال ٢٠١٠ توانست جایزه «گراند پریکس کداک» را کسب کند. این فلم پیش‌تر کاندیدای کسب اسکار دانشجویی نیز شده بود. صحرا کریمی، درحال‌حاضر در کابل زندگی می‌کند.
مارینا گل بهاری
در اواخر سال ۲۰۰۱، مارینا گلبهاری که صرف ده سال داشت، در نقش قهرمان فلم “اسامه” که برنده جایزه گلدن گلوب شد، تبدیل به یک ستاره مشهور سینما گردید.
اودر این فلم کرکتر دختری را بازی می‌کند که در زمان حاکمیت طالبان، لباس پسرانه می‌پوشد که بتواند آزادانه در سرک‌ها گشت و گذار کند.
فلم «اسامه» که کرکتر مرکزی آن را بانو گلبهاری بازی کرده است، توسط «صدیق برمک» کارگردان افغان ساخته شده است. این فلم به جوایز اسکار کاندیدا شده و برنده‌ی جایزه‌ی گولدن کلوپ شناخته شد.
گلبهاری که اکنون ۲۵ سال دارد، به خبرگزاری فرانس پرس گفته است که سینما زندگی من است. در یک فلم من همه چیز را در مورد مردمم می گویم.
الکا سادات
الکا سادات در ۳۰ اکتوبر ۱۹۸۸ در شهر هرات تولد شد. سینما را همراه با خواهر بزرگ خود رویا سادات شروع کرد. به دلیل نبود امکاناتِ فراگیری و به نسبتِ علاقه‌ی زیاد به سینما به ایتالیا رفت و سینمای مستند را به گونه‌ی اکادمیک در آن‌جا فرا گرفت.
الکا سادات از چندین سال به این‌سو، در کنار تولید فلمهای مستند بلند و کوتاه؛ در جشنواره‌های ملی و بین‌المللی به عنوان داور نیز اشتراک داشته است.
الکا در کارنامهی هنری خود بیش از ۳۰ فلم مستند بلند و کوتاه دارد و بیش از ۱۵ جایزه‌ی بین‌المللی فلم را توانسته است از آنِ خود کند که از آن جمله می‌توان از جایزه‌ی نخست “جشنواره الجزیره”، “صدای زنِ آمریکا” و “ورلد فست هوستون” نام برد.
«قصه‌های شبِ افغانستان»، آخرین مستند بلند الکا است که پس از رقابت با ۳۸ کشور و ۶۰۰ فلمساز و بازیگر در سطح جهان، توانست تندیس طلایی رمی (REMI) از فیستیوال «ورلد فست هوستون» آمریکا را از آنِ خود کند.
زمانِ این مستند ۶۰ دقیقه است و نخستین مستند بلند است که توسط فلمساز افغان، از کماندوهای افغانستان ساخته شده است. این فلم حکایت‌گر موضوعات مانند جنگ، چراهای رزمیدن در صفوف دولت، عشق، بیم، یاس و آرزو است.
صحرا موسوی
صحرا موسوی فلمساز، متولد مزار شریف و فارغالتحصیل سینمای مستند در مقطع ماستری از دانشگاه هنر لندن است. او اکنون در کابل زندگی می‌کند و مستند ساز می‌باشد. ۱۱ فلم داستانی و مستند کوتاه و بلند در کارنامهی هنری اش می‌درخشد. از این تعداد چهار فلم آن داستانی و باقی مستند می‌باشد.
فلم مستند «آنسوی برقع» ساخته‌ی صحرا موسوی برنده جایزه ویژه اولین جشنواره فلمهای افغانستانی در لندن شد. خانم موسوی گفته است که مشخص‌ترین پیام در فلم مستند «آن سوی برقع»، این است که زنان ناخواسته قربانی جامعه شده‌اند.
بی‌سوادی باعث بروز مشکل‌هایی برای زنان شده، اما با این وجود، آن‌ها مبارزه می‌کنند تا کار کنند، درس بخوانند و حرفه بیاموزند.
لینا عَلم
لینا علم وقتی یازده ساله بود که از افغانستان مهاجر شد. او پس از مدت نه ماه زندگی در هندوستان راهی امریکاه شد. مدت نزده سال را با خانواده اش در ایالت کلیفرنیای امریکا به‌سر برد. او اکنون به افغانستان برگشته است و در کابل مشغول کار در فلم و فلم سازی می باشد.
بانو علم در سال ۲۰۰۹ میلادی از سوی اداره یوناما در کابل منحیث سفیر صلح انتخاب گردید.
لینا مدیریت شرکت « فلم سازی لینا علم» را بدوش دارد و در فلم های متعددی کرکتر مرکزی رابازی کرده است. لم سوگند عشق، سرزمین بیگانه، فریاد صدا، فلم بی دفاع، فلم لوری، بچه‌ی کابلی، فلم عشق خموش از جمله فلمهای است که لینا در آن نقش بازی کرده است.
فلم بچه‌ی کابل در فستیوال وینیز (ایتا لیا) جایزه‌ی حقوق بشر بدست آورد
حسیبا ابراهیمی
حسیبا ابراهیمی متولد ۱ جدی ۱۳۷۵ در افغانستان است. او و خانواده‌اش به دلیل جنگ در افغانستان به اجبار به ایران مهاجرت کرده‌اند.
حسیبا با ثبت نام در انجمن حمایت از کودکان کار توانست تا صنف پنجم ابتدایی درس بخواند. انجمن حمایت کودکان کار مهمترین نقش را برای این که حسیبا بازیگر تیاتر شود، بازی کرد. این انجمن یکی از صنف‌های که برای آنان دایر کرده بود، صنف تیاتر بود که بانو ابراهیمی شروع به فعالیت در آن کرد.
این دختر افغان بعد از آن به صنف‌های مختلف تیاتر از جمله در موسسه هلیافیلم شرکت کرد. روزی جمشید محمودی کارگردان فیلم «چند متر مکعب عشق» که به دنبال نقش دختر افغان برای فلم اش بود به صنف تیاتر آنان می‌آید. حسیبا وقتی برای این کرکتر امتحان می‌دهد، از میان رقیب‌هایش که برای این نقش انتخاب شده بود، برنده می‌شود.
فلم ۹۰ دقیقه‌ای «چند متر مکعب عشق» محصول مشترک سینماهای افغانستان و ایران است که سال ۲۰۱۳ با هزینه حدود سیصد هزار دلار آمریکایی تولید شده است. این فلم در جشنواره فیلم فجر ایران در هشت بخش نامزد شد و دو سیمرغ برد، در “جشنواره فیلم آسیاپاسیفیک” و جایزه اسکار نیز نامزد شد.
شهربانو ابراهیمی
شهربانو سادات متولد ۱۳۶۹ در تهران، فلمساز افغان مقیم کابل است. پس از سقوط طالبان او از ایران به همراه خانواده‌اش به افغانستان باز‌می‌گردد و تحصیلاتش را در بامیان و سپس در رشته سینما و تیاتر دانشگاه کابل ادامه داد.
او قبل از اتمام دانشگاه با اشتراک در یک کارگاه فلم‌سازی در افغانستان شروع به ساخت فلمهای مستند و کوتاه می‌کند. در سال ۲۰۱۰ فلمنامه فلم بلند او «گرگ و گوسفند» در بخش سینه فونداسیون جشنواره کن پذیرفته شد و در ادامه اولین فلم کوتاه‌اش «یک وارونه» در بخش برگزیده دو هفته کارگردانان جشنواره کن در سال ۲۰۱۱ به نمایش درمی‌آید.
در پی آن در سال ۲۰۱۲ او در کارگاه فلم‌سازی جشنواره فلم سی پی اشتاکس دانمارک با کاتیا ادومیت کارگردان دیگر این فلم آشنا می‌شود و این دو به همراه یگدیگر این ایده را به پیش می‌برند.
فلم گرگ و گوسفند شهر بانو زندگی روزمره مردم روستای افغانستان را در نقطه‌ای دورافتاده از بامیان نشان می‌دهد. این فلم که در بخش “دو هفته کارگردانان” کن در کنار آثار کارگردانان مشهوری مانند پل شریدر، آلخاندرو خودوروفسکی و مارکو بلوچیو شرکت داشت، جایزه سینمای هنری را به دست آورد.
سامره رضایی
سامره رضایی ماستری خود را از رشته سینمای دانشگاه تهران کسب کرده است؛ او در نمایش‌های «درخیابان‌های سرد شب»، «وحشی»، «یه خورشید مهربون با دو تا موش نادون»، «اودیپ» ،«کلفت‌ها» و چند نمایش دیگر به عنوان بازیگر حضور داشته است.
این بانوی افغان مستند «من یک بازیگر شادم» را برای نمایش در جشنواره سینما حقیقت ایران فرستاد که در جشنواره مستند این سینما غوغای بی سابقه در عرصه مستند سازی به پا کرد.
خبرنامه گزارش داد: مستند بانو رضایی «من یک بازیگر شادم» در چهارمین جشنواره فلم زنان هرات در کابل نیز جایزه بهترین فلم مستند را از آن خود کرد.
ب م
